شمی ها(خیال پرداز ها):N
-به الهام و استنباط توجه دارند
-ایده های جدید را به خاطر خود آنها دوست دارند
-برای نوآوری و تخیل بهای فراوان قایل هستند .
-دوست دارند مهارت های جدید را بیاموزند اما وقتی تسلط پیدا کرده اند کسل می شوند .
-از استعاره و قیاس به میران فراوان استفاده می کنند .
-به اطلاعات دقیق توجه ندارند .
-به آینده توجه دارند .
-به امکامات و احتمالات توجه دارند .
-انتزاعی فکر می کنند به ایده ها و نظر های خود شان توجه دارند .
-به غریزه ی خود توجه دارند .
-دوست دارند آینده را تصور و به آن فکر کنند .
-تصوری و خیال پرداز هستند .
-دوست دارند شیوه های کاری جدید خلق کنند
-از موضوعی به موضوع دیگر می پرند.
در مقابل حسی ها
-به حقایق و ویژگی ها توجه دارند
دوست دارند ایده ها عملی باشند .
-به تجربه ی مستقیم خود توجه دارند
-در اینجا و اکنون عمل می کنند
-واقع بین و عملی هستند
-دوست دارند به روش های شناخته شده عمل کنند
-به طور قدم به قدم و مرحله به مرحله می اندیشند و عمل می کنند
-به آنچه مطمعن و منسجم است اعتماد می کنند
-تنها در صورتی از ایده های جدید استقبال می کنند که قابلیت اجرایی داشته باشند
-به واقع گرای و عقل سلیم بها می دهند
-دوست دارند از مهارت های موجود استفاده کنند
-به عملی بودن پیشنهاد و به جزییات آن توجه دارند
-اطلاعات را به شیوه قدم به قدم ارایه می دهند
-به زمان حاضر توجه دارند .
خلق وخو :چهار طبع متفاوت در انسان
در تمام طول تاریخ ،فیلسوفان نویسندگان ،روانشناسان و سایر متخصصان امور انسانی به چهار طبع اشاره داشته اند که هرکس بایکی از آنها روبه روست .حدود ۲۵۰۰سال قبل از بقراط فیلسوف و پزشک یوانانی به چهار گرایش در انسان اشاره کرد.در قرون وسطی پاراسلسوس ،چهار طبع مختلف در انسان ها را بیان نمود .سرخپوستان آمریکایی هم به چهار خلق وخو معتقد بودند و در آیین هندو هم به چهارگرایش در انسان ها اشاره شده است .
روانشناسان کالیفرنیایی تحت تاثیر شباهات های بسیار زیاد این باور ها در میان فرهنگ های مختلف قرار گرفت .وقتی او درباره ی گونه های شخصیتی به شکلی که ایزابل مایرز
مطالعه نمود به این نتیجه رسید که چهار خلقو خویی که او شناسایی کرده بود شباهت فراوانی به گونه های شخصیتی چهار گانه ای دارد که مایرز آن را توصیف نموده بود .تمامی ۱۶ گونه در یکی از این چهار خلقو خو قرار می گیرند .
(شمی و فکری)NT
(شمی و احساسی )NF
(حسی داوری کننده )sj
(حسی و ملاحظه کننده )sp
از عناوین ختلفی برای شناسایی این چهار خلق وخو استفاده شده است که ما از جمع اینها موارد زیر را انتخاب کرده ایم زیرا به نظر می رسد که ویژگی های اصلی هریک از خلقو خو ها را بهتر معرفی کنند عقلانی ها -آرمان گراها و سنت گراها و تجربه کننده ها
قضیه پیچیده تر می شود
همه عقلانی ها فکری هستند و همه ی آرمانگراها احساسی می باشند اما در دو گروه بعدی ،سنتی ها و تجربه کنندگان ،فکری یا احساسی بودن عنصر اصلی خلقو خو نمی باشد .به جای آن،تمامی اعضای هر دو گروهحسی هستند .اما هرگروه بر حسب ترجیح به داوری کننده یا ملاحظه کننده تقسیم شوند .ممکن است تحت تاثیر این ناسازگاری ظاهری بهئ زحمت بیفتید .چرا دو حرف میانی خلقو خوی عقللانی وآرمان گراها با دو حرف بعد های تیپی سازگاری دارند ،در حالی که حرف های دوم و چهارم بعدها (حسی با داوری کننده و حسی با ملاحظه کننده )خلق وخوی سنتی ها و تجربه کنندگان را می سازند؟جواب کاملا ساده ای دارد .وقتی دیوید کرسی ۱۶گونه ی شخصیتی را با چهار خلقو خو مقایسه کرد به این نتیجه رسید که حروف میانی به اتفاق طبع اولیه ی خلقو خوی اولی (NFوNT)تشکیل می دهند .اما ترکیب حسی و داوری کننده STو حسی و ملاحظه کننده SPخلق و خوی دیگر را بهتر توضیح می دهند .بنابراین آنچه در ظاهر ناساز گار به نظر می رسد در اصل متقارن می باشد .
برخی از متخصصان گونه های شخصیتی دو حرف میانی هر تیپ را بهتریم را برای درک گونه های شخصیتی می دانند اما جمعی دیگر معتقدند روش خلقو خو بهتر است .با کسب اطلاعات لازم درباره ی خلق وخوی خود نه تنها می توانید به تیپ خود پی ببرید بلکه اطلاعاتی درباره طبع و طبیعت خود به دست می آورید .
عقلانی ها (شمی های فکری )NT
عقلانی ها از دو ترجیح شمی و فکری برخوردارند .شم به آنها امکان می دهدکه امکانات را ببینند و درباره ی آینده جهت گیری کنند .فکر کردن به آنها عینیت می دهد تا مسایل را به شکل منطقی بررسی نمایند .ترکیب شم و فکری بودن بدین معناست که عقلانی ها اشخاصی مستقل ،عاشق یادگیری و رشد کردن و عالی شدن هستند و تلاش می کنند تا در هر کاری که می کنند صلاحیت های لازم را داشته باشند .
عقلانی ها می خواهند به خاطر دانش فراوان خود مورد احترام و تعریف و تحسین قرار گیرند و به نقطه نظر های خوب ،عقاید و دستاورد هایشان احترام گذاشته شود آنها دوست دارند درباره ی موضوعات مختلف بحث کنند ،ازعقاید و نظرات جدید بگویند و مسایل مهم روز را مطرح سازند .این ها اشخاصی بلند پرواز و جاه طلب هستند که معیار های رفیع برای خود در نظر می گیرند اما تا حدی در برخورد با دیگران با کم شکیبایی روبه رو می باشند .عقلانی ها اغلب راه حل های بکری برای مسایل مختلف دارند اما از کارهای روزمره مانند رسیدگی به امور خانه لذت نمی برند .
آرمانگراها NFشمی های احساسی
آرمانگراها یا ایده آلیست ها از ترجیحات شمی و احساسی برخوردارند .آنها به کمک شم خود می توانند معانی ،انگاره ها و ارتباط ها را درک کنند .مانند عقلانی ها آرمانگراها به آینده توجه دارند و به تصویر بزرگ زندگی توجه می کنند اما زا آنجایی که ترجیح احساسی دارند تصمیم گیر ی های شخصی می کنند و به احساس دیگران هم توجه دارند .ترکیب شمی و احساسی NFاز آرمانگراها موجوداتی همدل دلسوز و آرام می سازد که به دیگران توجه خاصی دارند .
آرمانگراها دنبال معانی شخصی در همه ی کارهای خود می گردند و می خواهند در روابط خود هماهنگی ایجاد کنند .ارتباطات صمیمیت عاطفی ودرک عمیق برای اغلب آرمانگراها ضرورت دارد .این اشخاص از تعارض و اختلالات گریزان هستند و علاقه ای به بحث و گفت وگو درباره ی مسایل ندارند .
سرنخ های شناسایی شمی ها
-انگاره های صحبتی پیچیده ای دارند
-اندیشه هایشان فرار است
-از استعاره های و قیاس ها استفاده می کنند
-از زبان برای ابراز وجود استفاده می کنند
-به ذهن خود توجه دارند
-به مشاغل خود توجه دارند
-به مشاغل خلاق گرایش دارند
-به اخذ مدارک تحصیلی علاقه مندند
-به خواندن کتاب های رمان علاقه مندند
-بازگویی و تکرار می کنند
-به مسایل کلی و تصاویر بزرگ علاقه دارند
-به آینده توجه دارند
-جمله های دیگران را تمام می کنند .
در مقابل حسی ها
-انگاره های صحبتی روشنی دارند
-اندیشه هایشان منظم و ردیف دار است
-به واقعیت ها و مثال های حقیقی توجه دارند
-از زبان به عنوان یک وسسیله ایتفاده می کنند
-از شرایط جسمانی خود آگاهند
-به مشاغل عملی گرایش دارند
-به اخذ مدارک تحصیلی کم توجه اند
-به کتاب های غیر داستانی علاقه مندند
-صریح و مستقیم حرف می زنند .
-به جزییات و واقعیت ها توجه دارند
-گذشته ها را به خاطر می آورند
-به سخن اشخاص گوش می دهند .